تحلیل به کمک مطالعه سیاسی و دینی و علمی از تکالیف ما دانشجوهاست

این مطلب، در لادستان، میلاد لارستان، سربازان جوان ، کلام فارس و عمارنامه نیز منتشر شد:

«توصیه میکنم دانشجویان عزیز را به اینکه مطالعات خودشان را، هم در زمینه‌‌هاى مسائل دینى، هم در زمینه‌‌ى مسائل گوناگون سیاسى، در کنار کار علمى تقویت کنند. سعى کنید قدرت تحلیل را در خودتان تقویت کنید... هرچه میتوانید در این زمینه بیشتر کار کنید.... دانشجو باید در زمینه‌‌ى مسائل گوناگون کشور، مسائل اجتماعى، مسائل اقتصادى، مسائل سیاسى، تحلیل در اختیار مردم بگذارد؛ یعنى مردم بایستى بتوانند از تحلیل دانشجویان بهره‌‌مند بشوند، استفاده کنند؛ قدرت تحلیل دانشجو باید این [طور] باشد. این‌‌هم متکى است به مطالعه؛ باید مطالعه کنند. این‌‌جور نباشد که نگاه دانشجو صرفاً نگاه احساسى [باشد]؛ داده‌‌هاى ذهنى شما فقط مسائل روزنامه‌‌اى نباشد؛ روى مسائل فکر کنید، مطالعه کنید، بحث کنید.»¹

توصیه و بیانات جالبی است!

اما باید دید چرا رهبری این‌چنین سخن گفته‌اند و فرموده‌اند بروید تحلیل کنید و چرا لازمه‌ی تحلیل صحیح را مطالعه‌ی دینی و سیاسی دانسته‌اند؟

از آنجایی که ایشان گفته‌اند دانشجو باید تحلیل داشته باشد و من نیز به نوبه خود دانشجو هستم، تکلیفم این است که تحلیل کنم و تحلیل داشته باشم، فارغ از اینکه آیا این تحلیل مورد تایید مقام رهبری است یا خیر.

«شما به‌‌عنوان یک انسان مسلمان، مؤمن، صاحب فکر، باید نگاه کنید، تکلیفتان را احساس کنید، تحلیل داشته باشید نسبت به اشخاص، نسبت به جریانها، نسبت به سیاستها، نسبت به دولتها، موضع داشته باشید، نظر داشته باشید. ... شما هم وظایفى دارید؛ به صحنه نگاه کنید، تصمیم‌‌گیرى کنید؛ منتها معیار عبارت باشد از تقوا؛ معیار، تقوا باشد. تقوا یعنى اسیر هواى نَفْس نشدن در جانب‌‌دارى و طرف‌‌دارى یا در مخالفت و معارضه، در انتقاد یا در تمجید؛ این را رعایت کنید. اگر این رعایت شد، هم انتقاد خوب است، هم جانب‌‌دارى و تمجید خوب است: از شخص، از دولت، از فلان جریان سیاسى؛ از فلان حادثه‌‌ى سیاسى؛ هیچ اشکالى ندارد. البته اگر در یک زمینه‌‌اى نظرى هم از سوى این حقیر ابراز شد، آن کسانى که حسنِ‌‌ظن دارند و این نظر را قبول دارند، ممکن است این هم یکى از عواملى باشد که در تشخیص آنها دخالت خواهد داشت؛ لکن این به معناى این نیست که وظیفه‌‌ى افراد در مورد موضع‌‌گیرى‌‌ها و در مورد اظهارنظرها ساقط بشود؛ نه، هرکسى نگاه کند [و وظیفه‌‌اش را انجام بدهد]. عرض کردم معیار این است که با رعایت تقوا باشد؛ یعنى بدون گرایش به هواى نَفْس؛ اگر انتقاد میکنیم، اگر طرف‌‌دارى و جانب‌‌دارى میکنیم، اگر یک حرکت را، یک سیاست را تأیید میکنیم یا اگر رد میکنیم، واقعاً از روى احساس وظیفه و تکلیف و بدون دخالت دادن اغراض نفسانى [باشد].»²

رهبری در ابتدای نصایح خودشان به دانشجویان، مسئله‌ی تقویت مطالعه دینی و سیاسی را در کنار کار علمی از انتظارات خود از آن‌ها مطرح کردند و آن را وظیفه‌ی قشر دانشجو مطلقاً برشمردند. با خود فکر می‌کردم که درست است که بنده دانشجوی رشته‌ی معارف اسلامی و علوم سیاسی هستم و این دو انتظار فقط باید از کسی برود که در رشته‌ی اوست ولی وقتی با دقت به صحبت‌های ایشان گوش کردم متوجه شدم که منظور مطلق دانشجویان است و ربطی به رشته فرد ندارد.

ابتدا به موضوع مطالعه می‌پردازیم. طبق آمار تقریباً رسمی از ویکی‌پدیا، سرانه‌ی مطالعه‌ی ایرانی‌ها در روز بین 2 دقیقه تا 12 دقیقه است. این در حالی است که سرانه‌ی مطالعه در آمریکا 20 دقیقه، در انگلیس، مالزی و ترکیه 55 دقیقه و در ژاپن 90 دقیقه است. جالب اینجاست که با دوبرابر شدن جمعیت کنونی ایران نسبت به دهه‌های 50 و 60، تیراژ کتاب از 3 هزار نسخه به 500 نسخه رسیده است.

خیلی روشن است که جوان کنونی ما که غالباً دانشجویند یا قبلاً دانشجو بوده‌اند اکثر ساعات زندگی رورمره‌اش را صرف اینترنت‌گردی بیهوده و رسانه‌های مجازی نظیر فیسبوک و گوگل پلاس و توییتر با وجود سیاست های مسدودسازی³ مصوب می‌گذارنند. یا در واتس اپ، وایبر، تانگو و سایر نرم‌افزار های جدیدی که بر روی گوشی همراه نیز قابل دسترس است، مشغول اتلاف وقت هستند. گروه کم سن و سال تری هم که از اینترنت چندان سودی نمی‌برند و احتیاجی نسبت به آن ندارند، با بازی‌های رایانه‌ای، خصوصاً بازی‌ فوتبال⁴، بازی‌های جنگی و استراتژی⁵ و ... مشغول صرف وقت هستند.

رهبر جامعه از این بطالت وقت و عمر، هراس دارند و در مقابل گروهی که اقدام به خدشه وارد کردن به حقانیت دین و نظام اند، تاکیذ بر مطالعه‌ی دینی و سیاسی را از وظایف فرد دانشجو برشمرده اند.

داشتم قدرت تحلیل صحیح نیز شاخص بعدی است که دانشجو باید در مدت زمان دانشجویی پیدا کند. تحلیلی  که خروجی دستگاه محاسباتی است. «دستگاه محاسباتى وقتى دچار اختلال شد، از داده‌‌هاى درست، خروجى‌‌هاى غلط به‌‌دست خواهد آورد؛ یعنى تجربه‌‌ها هم دیگر به درد او نخواهد خورد. وقتى دستگاه محاسباتى خوب کار نکرد، درست کار نکرد و محاسبه درست انجام نگرفت، تجربه‌‌ها هم دیگر به کار نمى‌‌آید.» آن‌وقت است که دیگر نه تاریخ معاصر به درد تحلیل می‌خورد و نه چیزهای دیگر. تاریخی که با تعمق در آن می توان یافت که آمریکا  و اسراییل، ایران را به چه مهلکه‌ای برده‌اند. 

این تحلیل باید در اختیار سایرین نیز قرار بگیرد. تحلیلی که در سینه‌ی فرد تحلیل‌گر و دانشجو بماند، دردی را دوا نمی کند و نخواهد کرد مگر اینکه بیان شود و مورد بحث قرار گیرد. جامعه‌ی کوچکی که دانشجو در آن زندگی می‌کند باید از این تحلیل‌ها استفاده کند.

رهبر انقلاب، راهکاری را که داشنجو باید در این امر در پیش بگیرد نیز معرفی و مشخص کردند و آن مطالعه است. بدون مطالعه، تحلیل شکل نمی‌گیرد و اگر هم شکل بگیرد، ناقص است و کامل نخواهد شد. اما با شروع مطالعه، تحلیل‌ها در روند صعودی پیشرفت قرار گرفته و به واقعیت آینده نزدیک خواهند شد.

---

1. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویان - 1 مرداد 1393

2. همان.

3. Filtering

4. Pro Evoloution Soccer (PES ) و  Fifa .

5. Counter Strike و General و ...

منابع آماری:

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87

http://www.seemorgh.com/culture/2072/31686.html

http://www.seemab.ir/fa/pages/?cid=58098